Programma 5 Sociaal domein

Participatiewet (inclusief IOAZ, IOAW en BBZ en loonkostensubsidies)
Het bestand reguliere bijstand en IOAW/Z (Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers/zelfstandigen) is in 2022 gedaald.
De daling komt door een combinatie van factoren: de uitstroom naar kansrijke sectoren, goede werkgelegenheid, verhuizingen, het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd en overlijden.

De regeling voor de loonkostensubsidie wordt goed gebruikt
Hierdoor vinden bijstandsgerechtigden met een beperking makkelijker een werkplek bij een werkgever. Een deel van hun loonsom wordt gecompenseerd via de loonkomstensubsidie, afhankelijk van hun arbeidscapaciteit.

Bijstandsbesluit zelfstandigen (Bbz)
We zien geen toename van het aantal vragen, nadat de coronamaatregelen door het Rijk zijn stopgezet. Het Bijstandsbesluit zelfstandigen (Bbz) wordt uitgevoerd door het Bureau Zelfstandigen Fryslân (BZF).

Begeleiding van inwoners naar duurzaam, betaald werk (Pastiel)
We zien dat er voor deze doelgroep meer tijd, aandacht en specifieke begeleiding nodig is om een plaatsing te kunnen realiseren. Op deze behoefte spelen we in.

Het sociaal activeren van inwoners (De Wurkjouwer)
In eerste instantie liep de instroom achter op de taakstelling. Hier is actie opgezet door de gemeente, Pastiel en De Wurkjouwer. Hierdoor zien we de instroom toenemen en de verwachting is dat we eind dit jaar op de taakstelling zitten. Tijdens de coronacrisis zijn minder trajecten opgestart inmiddels loopt dit weer goed.

Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
De uitvoering van de (oude) Wsw binnen de NV Empatec wordt meegenomen in de doorontwikkeling richting Werkleerbedrijf inclusief de re-integratie onderdelen Pastiel en De Wurkjouwer. Er is een implementatieplan van de businesscase opgesteld. Inmiddels zijn we aan de slag met het implementatieplan in nauwe samenwerking met Empatec en de gemeenten. Naast dit traject loopt de wijziging van de Gemeenschappelijke Regeling Fryslân-West.

Oekraïense vluchtelingen, leefgeld en werk
Vluchtelingen uit Oekraïne die ingeschreven staan in de gemeente hebben recht op leefgeld. Vluchtelingen die aangeven graag te willen werken brengen we in contact met Pastiel. Pastiel fungeert als contactpersoon tussen werkgevers en de Oekraïners en zorgt voor een goede begeleiding.

Hulpvragen toeslagenaffaire
We hebben met 57 ouders contact gehad en gevraagd of zij hulp nodig hebben. Deze ouders geven aan het contact vanuit de gemeente prettig te vinden voelen zich gehoord. In drie gevallen hebben we concreet ondersteuning kunnen bieden vanuit het sociaal wijkteam. De overige ouders hadden geen directe hulpvraag, deze kunnen zij wel altijd nog stellen als later toch blijkt dat dit nodig is.

De energietoeslag 2022
In 2022 is gestart met het uitbetalen van de eenmalige energietoeslag 2022. Tot en met december hebben 1943 huishoudens de eenmalige energietoeslag 2022 ontvangen.

• Inwoners met een algemene bijstandsuitkering op grond van de Participatiewet of een AIO-aanvulling van de SVB hebben de eenmalige energietoeslag 2022 ambtshalve ontvangen.
• Inwoners met een inkomen tot 120% van de netto bijstandsnorm konden de energietoeslag 2022 via een aanvraagformulier tot 1 april 2023 aanvragen.
• Voor het ontvangen van de toeslag was geen vermogensgrens als voorwaarde gesteld.

Studietoeslag
De regeling studietoeslag is per 1 april 2022 gewijzigd in een aparte inkomensvoorziening. De individuele studietoeslag was een vorm van bijzondere bijstand. De kosten die vanaf 1 april 2022 zijn gemaakt, zijn verantwoord via de reguliere P&C-cyclus.

Armoedebestrijding en bijzondere bijstand
Eén van de pijlers van het armoedebeleid is het versterken van de samenwerking tussen netwerkpartners. In het platform ‘Samen tegen armoede en schulden’ zitten onder andere vertegenwoordigers van Leergeld Zuidwest Friesland, de Voedselbank, De Kear, kerken, leger des Heils, Humanitas en vluchtelingenwerk. Met het Leger des Heils en enkele scholen is in 2022 een pilot van het Rode kruis gestart om aan kinderen een ontbijttas te geven. De pilot wordt geëvalueerd en krijgt mogelijk een vervolg.

Kindpakket
Ongeveer 800 kinderen in onze gemeente groeien op in een huishoudens met een inkomen tot 120% van de geldende bijstandsnorm. Met de subsidie aan Sam&, Leergeld en het jeugdfonds sport en cultuur zorgen wij ervoor dat ze mee kunnen doen met de zwemles, onderwijs of dat ze een lidmaatschap van een sport- of cultuurvereniging kunnen nemen.  

Voedselbanken
Ongeveer 100 huishoudens maakten in 2022 gebruik van de voedselbank in Lemmer, Balk en Joure. Het aantal aanmeldingen bij de voedselbanken steeg met name het laatste kwartaal. Het aantal huishoudens dat gebruikmaakt van de voedselbanken zit nog onder het niveau van 2020. Met de inzet en donaties van particulieren en bedrijven en subsidie van de gemeente maakt de voedselbank een wezenlijk verschil voor deze huishoudens.

Collectieve ziektekostenverzekering de AV Frieso
Met het bieden van de collectieve ziektekostenverzekering de AV Frieso zorgen wij ervoor dat ruim 1000 inwoners zich adequaat kunnen verzekeren. Voor deze groep inwoners met een laag inkomen en hoge zorgkosten is het een effectieve maatregel om hun zorgkosten te kunnen betalen.

Minimabijdrage
Met de minimabijdrage zorgen we dat inwoners met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm mee kunnen doen met maatschappelijke activiteiten.

Minima krijgen een lidmaatschap van de bibliotheek
Meer dan 50 minima hebben hun bibliotheekabonnement geactiveerd.

• Samen met de bibliotheek stimuleren we maatschappelijke participatie, persoonlijke ontwikkeling en gaan we laaggeletterdheid tegen.
• In de bibliotheek kunnen inwoners ondersteuning krijgen bij het digitaal aanvragen van regelingen en toeslagen.

We doen het project de Voorzieningenwijzer
Hiermee stimuleren we het benutten van toeslagen en gemeentelijke regelingen. Een huishouden krijgt dan advies op maat waarin aangegeven staat hoeveel er kan worden ontvangen.

Bijzondere bijstand

• In 2022 hebben 675 huishoudens bijzondere bijstand of een minimabijdrage toegekend gekregen.
• Bewindvoerders helpen 152 huishoudens en hebben (tijdelijk) de financiën overgenomen waarbij de gemeente de kosten vergoedde.
• Het aantal inwoners dat individuele inkomenstoeslag ontving in 2022 daalde voor het eerst sinds 2017 onder de 400. Dit is een daling van 11% ten opzichte van 2021. Dit kan worden verklaard door de resultaten bij de re-integratietrajecten en door een gunstige arbeidsmarkt.
• Bij het aantal toekenningen bijzondere bijstand voor de kosten van woninginrichting zien we de grootste stijging: 27 huishoudens ontvingen bijzondere bijstand ten opzichte van 17 huishoudens in 2021. Dit komt door de stijging van de toekenningen aan statushouders in verband met de verhoogde taakstelling huisvesting statushouders.

Schuldhulpverlening
Het aantal inwoners dat met een schuldregeling hun problematische schuld oplost, daalde
Inwoners wenden zich namelijk sneller tot de gemeente voor hulp. We zien daarvoor drie oorzaken:

• De inwoners komen door vroegsignalering eerder bij ons in beeld. Hierdoor is het geven van informatie en advies al voldoende om de inwoner te helpen.
• De drempel voor het vragen van hulp is wellicht lager, omdat er in het nieuws veel wordt gesproken over hoge energieprijzen en mensen die daardoor het financieel moeilijk hebben.
• We waren in 2022 beter zichtbaar voor de inwoners.
  • We hebben meerdere informatiebijeenkomsten gehouden in samenwerking met de huurdersverenigingen. Deze zijn zeer positief ontvangen.
  • De campagne ‘Kom in actie bij geldzorgen’ is gericht op het voorkomen van geldproblemen bij onze inwoners.
  • De verbeterde informatietegel armoede en schulden op de website heeft aan de zichtbaarheid bijgedragen.
  • Bij ons nazorgtraject nemen we drie maanden na de beëindiging contact op met de inwoner om te vragen of er nog hulp nodig is.

Inburgering en statushouders
De nieuwe inburgeringswet is ingeregeld en wordt conform de afspraken uitgevoerd
Alle inburgeraars krijgen hierdoor een passend aanbod. Per 1 januari 2022 is de Wet inburgering 2021 in werking getreden. Gemeenten zijn nu verantwoordelijk om statushouders een sluitend inburgeringsaanbod te doen. De gemeente Leeuwarden heeft namens de Friese gemeenten de aanbesteding verzorgd.

Taakstelling huisvesting statushouders
We hebben voor het jaar 2022 aan de taakstelling voldaan
Vlak voor de vakantieperiode hebben alle gemeenten een versnelde taakstelling opgelegd gekregen, omdat de opvangcentra van het COA overvol zaten. In de vakantieperiode is het gelukt om aan deze versnelde taakstelling te voldoen. Onze gemeente heeft de complimenten van het COA ontvangen door de snelle acties die zijn uitgezet.